Brief aan Paul Kok (Communications Strategies), als reactie op zijn brief van 5 februari 2024.

Beste Paul,

Je stelt een interessante vraag. Dat die belangenbehartiging voor sportverenigingen er dient te komen, daar zijn wij het met elkaar over eens.
Daarbij schakel ik belangenbehartiging gelijk aan vertegenwoordiging. In de gemeente waar ik al 68 jaar woon, Den Haag, heb ik tot op heden, vanaf 2011, drie pogingen gedaan om de politiek tot het inzicht te laten komen dat vertegenwoordiging, inclusief belangenbehartiging, meer dan gewenst is. Driemaal heeft de politiek zich door de sportwethouder en door de gemeentelijke verenigingsondersteuning, laten ‘overtuigen’ dat de belangen voor sportverenigingen bij de gemeente goed geborgd was. Het is mijn ervaring dat gemeenteraadsleden het beleidsveld sport niet belangrijk genoeg vinden, in ieder geval weinig prioriteit geven.

Lokale vertegenwoordiging

Als reactie op jouw pleidooi voor een landelijke vertegenwoordiging van belangen van sportverenigingen, vul ik dat aan met de lokale vertegenwoordiging. Per gemeente zullen de accenten, aandachtsgebieden en actualiteit verschillend zijn. Gemeenschappelijk geldt de uitdaging van meer bewegen en sporten, belangrijk voor de gezondheid van jeugd, volwassenen en ouderen. De georganiseerde sport, de sportverenigingen, hebben in iedere gemeente het grootste aanbod. Wat het aanbod voor de jeugd van 2 tot 12 jaar betreft, zijn de sportverenigingen vanaf hun ontstaansgeschiedenis al de preferred supplier. De infrastructuur is aanwezig. Deze wordt nog onvoldoende benut. De groeipotentie, mits de juiste keuzen worden gemaakt, ligt tussen de 2 en 3 miljoen nieuwe sporters en bewegers. Wat voor de politiek en de schatkistbewaarder hierbij interessant is, is dat er geen honderden miljoenen nodig zijn om de ontwikkeling die ik voor ogen heb, op te zetten en te realiseren.
Daar tegenover staat dat naar verwachting, volgens andere rekenmeesters, bij een aanzienlijke toename van meer Nederlanders die gaan sporten en/of bewegen, dit in de toekomst jaarlijks een besparing van miljarden aan zorgkosten oplevert. Zelden zo’n SROI gezien!

En dan de vraag: Maar hoe komen we tot een belangenbehartiging?

Gezamenlijk, gelijkwaardig en professioneel.

Co-creatie! Daar zal het om gaan. Een grote uitdaging omdat in de afgelopen decennia wel gebleken is dat dit niet eenvoudig is: Samenwerking waarbij alle deelnemers invloed hebben op het proces en het resultaat. Gezamenlijk aanpakken van gemeenschappelijke uitdagingen en problemen, met daadkracht en enthousiasme die gericht zijn op het resultaat. Wat daar voor nodig is, wat de voorwaarden hiervoor zijn? Gelijkwaardigheid van de deelnemers aan de co-creatie, wederkerigheid, openheid en vertrouwen.
Met gelijkwaardigheid ben ik weer terug op belangenbehartiging en vertegenwoordiging.
Op gemeenteniveau zal voor een goed verloop van het proces een vertegenwoordiging van sportverenigingen ‘aan tafel’ moeten zitten. Ik schrijf het maar direct bij: dit zijn niet de lokale sportadviesraden die de wethouder ‘dienen’. Ik doel op een vertegenwoordiging die met een echt mandaat namens de besturen van de sportverenigingen aan tafel zitten.
Het proces om tot een goede vertegenwoordiging te komen, zal vooraf moeten gaan door het professionaliseren van een grote groep sportverenigingen. Iets waar jaren nauwelijks geen beleid op gericht is geweest: het investeren in de kwaliteit en professionaliteit van de – vrijwilligersorganisatie – de sportvereniging, poets je niet eventjes weg, maak je niet even in orde.

Sport is een publieke voorziening

Het was natuurlijk goed geweest wanneer het proces om tot een sportwet te komen, vorig jaar niet nodeloos verstoord was geweest. Het is aan de politiek om dit snel weer op te pakken, vanuit de vaststelling dat sport een publieke voorziening dient te zijn.
Ik zie nog een andere, snellere en mogelijk betere aanpak: Op lokaal niveau kan een gemeenteraad bovenstaande co-creatie gedachte zo overnemen, inclusief het traject van investeren in sportverenigingen en de opzet van een organisatie voor hun vertegenwoordiging.

Groet,
Jan