SPORTVERENIGINGEN KUNNEN TEVREDEN ZIJN OVER ADVIES VERNIEUWING ORGANISATIE NEDERLANDSE SPORT
Het ziet er naar uit dat de sportverenigingen in Nederland met vertrouwen hun toekomst tegemoet kunnen zien. In een voor de sport in Nederland belangrijk uitgebracht advies, worden zij als georganiseerde sport, onderdeel van een nieuw te vormen Sportbranche.
Nog niet veel bestuurders van sportverenigingen zullen kennis hebben genomen van het advies ‘De opstelling op het speelveld’, dat in november 2020 door de Nederlandse sportraad werd uitgebracht en op 19 november aan de minister van Sport en de partners van het Nationaal Sportakkoord werd overhandigd.
Het belangrijkste advies is sport als publieke voorziening aan te merken. Dit zal haar uitwerking moeten vinden in een wet, de Sportwet. Het advies bevat een aantal aspecten dat gericht is op de versterking van de sportbranche, waaronder professionalisering en brancheontwikkeling.
1959 – 2020
Het advies dat door de minister van Sport is aangeboden aan de Tweede Kamer bevat feitelijk de eerste organisatieaanpassing van de sport in Nederland, na de oprichting van de NSF in 1959!
De onderzoekers constateerden tijdens hun onderzoek dat ‘de sport’ niet beschikt over een gezamenlijke visie en agenda; ook ontbreekt er een gezamenlijke branche-vertegenwoordiging.
Noodzaak
De huidige organisatie van de sport in Nederland is historisch gegroeid. Zij bestaat uit private sport-aanbieders, zowel ondernemers (commercieel) als sportverenigingen en andere private organisaties. Zij werken niet samen. De NLsportraad adviseert de oprichting van een nieuwe koepelorganisatie die de gezamenlijke belangen van de gehele sportbranche vertegenwoordigt.
De huidige financiering is zonder een wettelijke verankering. Volgens de opstellers van het advies voldoet de financieringsstructuur niet meer. Als voorbeeld wordt genoemd dat gemeenten zelf een deel van het sportaanbod leveren, dat als een vorm van marktfalen wordt omschreven. Deze situatie maakt het ingewikkeld om te kunnen spreken over een gelijk speelveld, zoals bedoeld in de Wet markt en overheid.
Financieel
In het advies wordt gesignaleerd dat de financiering van de sport in Nederland transparanter zal moeten worden en passen binnen wet- en regelgeving, Nationaal en Europees. De huidige subsidiering van de (rijks-)overheid en de toedeling van de loterijopbrengsten aan NOC*NSF, kan al een tijd niet aan deze toets voldoen. Mede om die reden is het advies de financiële middelen voor de sport vanuit de rijksoverheid in de toekomst te laten verdelen door een (onafhankelijk) zelfstandig bestuursorgaan (zbo).
Dat betekent dus twee nieuwe organisaties die los van elkaar opereren: Een koepelorganisatie: een organisatie die het netwerk van diverse sportaanbieders verbindt, met een gezamenlijke visie, agenda, en als vertegenwoordiger de belangen van de sportorganisaties behartigt, en een onafhankelijk, zelfstandig bestuursorgaan die de financiële middelen verdeelt.
Sportwet
De basis van het advies voor een vernieuwde sportorganisatie in Nederland betreft sport te zien als een publieke voorziening. In het advies wordt de urgentie en de noodzaak van meer sport en bewegen beschreven om onze samenleving vitaler en veerkrachtiger te maken. Daar is de expliciete steun van een sterke overheid voor nodig. Een overheid die de branche helpt bij de ontwikkeling naar die publieke voorziening door daarin te investeren. Sport wordt hiermee gelijkgetrokken met welzijn, gezondheid en cultuur die wel een wettelijke borging kennen. Die borging biedt de beste garantie om (1) structureel beleid te voeren, (2) de kwaliteit van het sportaanbod te bewaken en verhogen en (3) in te grijpen op marktfalen.
Wat levert het de sportvereniging op?
Zowel organisatorisch als financieel zal een wettelijke basis van de sport in verschillende opzichten voor de sportverenigingen positief uitwerken. In de vernieuwde sportorganisatie krijgen de sportaanbieders de verantwoordelijkheid voor het leveren van kwalitatief goed sport- en beweegaanbod en voor talent- en topsportprogramma’s. Omdat dit (straks) wettelijk is vastgelegd heeft de overheid de verplichting te faciliteren (lees goede accommodaties beschikbaar te stellen) en structureel te financieren.
Hoe? Door te gaan investeren in het professionaliseren van de sportbranche. Dat is noodzakelijk om het bereik te vergroten, de kwaliteit van het aanbod te verhogen en professionele begeleiding te bieden.
Die professionalisering biedt sportverenigingen de mogelijkheden om de transitie door te voeren van vrijwilligersorganisatie in de sport naar professionele sportaanbieder, met een kwalitatief en kwantitatief voldoende bezetting van bestuursfuncties, ondersteunt door uitvoerend kader en voldoende vrijwilligers. Voor het technisch kader zijn er goede arbeidsvoorwaarden, gelijk aan die in andere sectoren.
Niet onbelangrijk hierbij is dat de voorgestelde vernieuwing ten aanzien van de toekenning en verdeling van de financiële middelen, een gelijk speelveld doet ontstaan, met in de opstelling nu ook de sportverenigingen!
Van advies naar wet naar uitvoering
Het advies ligt er. Daarin is het belang van een sportwet goed onderbouwd. Het traject van wetgeving beslaat zo’n 2 tot 3 jaar. In de tussentijd kunnen er voorbereidingen worden getroffen naar de vorming van de nieuw op- en in te richten koepelorganisatie.
Samen
Sportverenigingen en ondernemers, de commerciële sportaanbieders, in de sport gaan, aldus het advies, samen optrekken in de koepelorganisatie. Zij kunnen elkaar daarin versterken en aanvullen. Een geprofessionaliseerde sportbranche kan haar maatschappelijk waarde vergroten. Dat kan door sport ook in te zetten in samenwerking met de branches in het onderwijs, kinderopvang, jeugdzorg, zorg, preventie en welzijn.
De sterke positie van de sportverenigingen ligt in het feit dat zij aan de basis staan van de fysieke ontwikkeling van ieder jong mens. Wanneer die ervaring goed is, dan legt dat de basis van een leven lang sporten. Dat kan dan individueel zijn of in een groep in de openbare ruimte, zoals wandelen, hardlopen, fietsen, schaatsen/skaten etc., of bij een van de vele commerciële sportaanbieders.
De sportvereniging, wie is daar niet groot mee geworden?
Jan Raateland
Pleitbezorger van de sportverenigingen als immaterieel erfgoed
www.desportverenigingen.nl
mijn missie als blogger
Is het versterken van de organisatiekracht en maatschappelijke oriëntatie van sportverenigingen.
Ik wil met bestuurders van sportverenigingen, sportbeleidsmedewerkers en verenigingsondersteuners mijn kennis en ervaring delen over een succesvolle aanpak.
Uiteraard kan je mij benaderen voor het maken van een afspraak om een gesprek te voeren over die aanpak die leidt tot meer vitale sportverenigingen.
Praat mee..